Tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe cộng đồng: Thực trạng và biện pháp phòng ngừa
14/04/2025
Hiện nay, mặc
dù đã có nhiều nỗ lực trong công tác tuyên truyền và phòng chống tác hại của
thuốc lá song tình trạng sử dụng thuốc
lá vẫn còn đang diễn biến khá phức tạp. Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới
(WHO), thuốc lá vẫn đang là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với sức khỏe
cộng đồng trên toàn cầu. Tại Việt Nam, ước tính có khoảng 15 triệu người trưởng
thành đang sử dụng thuốc lá, trong đó tỷ lệ nam giới chiếm khoảng 47% và nữ giới
là 1%. Việc sử dụng thuốc lá tiếp tục tăng nhanh trong nhóm thanh thiếu niên, đặc
biệt là với sự gia tăng của thuốc lá điện tử. Tác hại của thuốc lá đã dẫn đến
nhiều hệ lụy cho sức khỏe cá nhân và cộng đồng, trong khi nhận thức về tác hại
của thuốc lá vẫn còn hạn chế ở nhiều người. Thuốc lá có chứa nhiều loại hóa chất
độc hại là nguyên nhân gây ra bệnh ung thư cho con người. Theo nghiên cứu, thuốc
lá là nguyên nhân chính gây ra nhiều bệnh lý nghiêm trọng như:
- Ung thư: Thuốc lá là tác nhân gây ra các loại ung thư phổi, miệng, cổ họng và thực quản.
- Bệnh tim mạch: Người hút thuốc có nguy cơ cao mắc bệnh tim và đột quỵ.
- Bệnh phổi: Hút thuốc là nguyên nhân chính gây ra bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) và các bệnh phổi khác.
- Ảnh hưởng sinh sản: Hút thuốc lá có thể gây vô sinh ở cả nam và nữ, ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
- Tác động
đến sức khỏe cộng đồng: Hút thuốc không chỉ gây hại cho người hút mà còn ảnh
hưởng đến những người xung quanh thông qua khói thuốc lá. Nó làm Tăng nguy
cơ mắc bệnh, đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ em, phụ nữ mang thai và người
già, gây các bệnh về hô hấp, tim mạch, ung thư. Khói thuốc gây kích ứng mắt,
mũi, họng, gây nhức đầu, buồn nôn. Theo WHO, khoảng 1,2 triệu người tử vong mỗi
năm là do tác hại của khói thuốc lá thụ động. Để giảm thiểu tác hại của thuốc
lá cần có sự chung tay của cả cộng đồng, các cơ quan chức năng và tổ chức y tế với
những giải pháp đồng bộ, cụ thể, bao gồm:
- Xây dựng chính sách kiểm soát thuốc lá: Thực hiện các quy định nghiêm ngặt về quảng cáo, tiếp thị và phân phối thuốc lá.
- Tăng thuế thuốc lá: Điều này không chỉ giúp hạn chế mức tiêu thụ mà còn tạo nguồn thu cho ngân sách nhà nước để chi cho các chương trình y tế.
- Cấm sử dụng thuốc lá tại nơi công cộng: Thiết lập không gian không thuốc lá để bảo vệ sức khỏe người không hút thuốc.
- Cung cấp dịch vụ cai nghiện thuốc lá:
Tăng cường tiếp cận các dịch vụ hỗ trợ cho người có nhu cầu bỏ thuốc lá.
Bên cạnh đó là việc kết hợp các biện pháp
tuyên truyền giáo dục thuyết phục nâng cao ý thức phòng tránh tác hại thuốc lá
cho cộng đồng. Đặt ra mục tiêu tăng cường nhận thức về tác hại của thuốc lá là
rất cần thiết. Các biện pháp tuyên truyền cần tập trung vào:
- Giáo dục từ sớm: Đưa các chương trình giáo dục về tác hại của thuốc lá vào trường học, giúp thế hệ trẻ nhận thức đúng đắn ngay từ khi còn nhỏ.
- Chiến dịch truyền thông mạnh mẽ: Sử dụng nhiều hình thức truyền thông để nâng cao ý thức trong cộng đồng, như các cuộc thi, hội thảo và các video tuyên truyền.
- Khuyến khích người dân chia sẻ câu chuyện cá nhân: Những người đã từ bỏ thuốc lá có thể chia sẻ kinh nghiệm của họ, tạo động lực cho người khác.
- Phối hợp với các tổ chức xã hội: Hợp tác với các tổ chức phi chính phủ và doanh nghiệp để triển khai các hoạt động nâng cao nhận thức.
Tác hại của thuốc
lá đối với sức khỏe cộng đồng là rất nghiêm trọng, nhưng hoàn toàn có thể giảm
thiểu thông qua việc thực hiện các biện pháp hiệu quả. Cần có sự chung tay của
cả cộng đồng và các cơ quan chức năng để xây dựng một môi trường sống lành mạnh,
không có thuốc lá. Hãy hành động ngay hôm nay để bảo vệ sức khỏe của chính mình
và những người xung quanh khỏi khói thuốc, xây dựng một cuộc sống cộng đồng khỏe
mạnh văn minh.
PHẠM TOÀN